PORT SUDAN — Pihak yang berperang di Sudan melakukan keganasan seksual yang meluas terhadap wanita dan gadis berusia antara sembilan dan 60 tahun, dan menghalang mangsa yang terselamat daripada mengakses penjagaan kesihatan di ibu negara, kata Human Rights Watch (HRW) pada Isnin.
Dalam laporan baharu bertajuk ‘Khartoum Tidak Selamat untuk Wanita’, badan pemerhati hak asasi manusia itu merekodkan keterangan daripada 42 pekerja penjagaan kesihatan dan responden pertama mengenai keganasan seksual serta perkahwinan paksa dan kanak-kanak sejak perang meletus pada April 2023 antara tentera Sudan dan Pasukan Sokongan Pantas (RSF) separa tentera.
Antara April dan Februari 2024, 18 penyedia penjagaan kesihatan sahaja merawat sejumlah 262 mangsa yang terselamat daripada keganasan seksual di Khartoum, termasuk bandar Omdurman di seberang Sungai Nil.
Tetapi menurut responden pertama, jumlah kes yang dilaporkan hanyalah sebahagian kecil daripada angka sebenar, dengan kebanyakan mangsa yang terselamat tidak dapat atau tidak mahu mendapatkan rawatan kecemasan.
RSF “telah merogol, rogol berkumpulan, dan memaksa berkahwin dengan ramai wanita dan gadis di kawasan perumahan di ibu negara Sudan,” kata Laetitia Bader, timbalan pengarah HRW di Afrika.
“Kumpulan bersenjata itu telah mengganas wanita dan kanak-kanak perempuan dan kedua-dua pihak yang bertelagah telah menghalang mereka daripada mendapatkan bantuan dan khidmat sokongan, menambahkan lagi bahaya yang mereka hadapi dan membuatkan mereka berasa tiada tempat yang selamat.”
Laporan setebal 88 halaman itu juga memperincikan “keadaan yang boleh menjadi perhambaan seksual.”
Walaupun keganasan seksual telah dikenal pasti terutama sebagai senjata sistematik yang digunakan oleh RSF, terdapat juga laporan tentang keganasan seksual di tangan tentera.
HRW berkata terdapat “peningkatan dalam kes” yang dilaporkan sejak tentera “menguasai Omdurman pada awal 2024.”
Di seluruh Sudan, mangsa yang terselamat telah melaporkan kecederaan fizikal yang melemahkan akibat serangan seksual, termasuk oleh beberapa pejuang sekaligus.
Antara mereka yang dirawat oleh pekerja penjagaan kesihatan HRW bercakap, “sekurang-kurangnya empat wanita meninggal dunia akibat” kecederaan mereka.
Wanita yang serangannya mengakibatkan kehamilan mempunyai sedikit atau tiada akses kepada penjagaan pengguguran dan berisiko mengalami keganasan dan kesan sosial selanjutnya. Ada yang telah ditinggalkan oleh keluarga mereka, kata HRW.
Dengan tentera mengenakan pengepungan yang berkesan di kawasan dikawal RSF – menyekat walaupun bekalan bantuan perubatan dan kemanusiaan selama lebih setahun – sukarelawan tempatan di bilik tindak balas kecemasan telah memainkan “peranan utama dalam bertindak balas terhadap keganasan seksual.”
Sukarelawan sendiri telah menjadi sasaran rutin oleh kedua-dua pihak, dengan pejuang RSF malah melakukan “keganasan seksual terhadap penyedia perkhidmatan,” HRW melaporkan.
Kumpulan hak asasi manusia berkata keganasan seksual RSF yang meluas merupakan “jenayah perang dan jenayah terhadap kemanusiaan,” manakala serangan kedua-dua pihak terhadap penjagaan kesihatan dianggap “jenayah perang.”
Mereka menyeru Kesatuan Afrika dan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu untuk “mengerahkan segera pasukan perlindungan awam” di negara timur laut Afrika itu.
Peperangan itu telah membunuh berpuluh-puluh ribu orang di seluruh negara, dengan sesetengah menganggarkan jumlah korban setinggi 150,000.
Ia juga telah menyebabkan krisis perpindahan terbesar di dunia, dengan lebih 10.7 juta orang kehilangan tempat tinggal di dalam Sudan — kini di ambang kebuluran — manakala lebih 2 juta lagi telah melarikan diri merentasi sempadan.
AN – AFP